Köpek Aşı Takvimi

Köpeklerde Uygulanması Gereken Aşılar Nelerdir?

Köpeklerde Karma Aşılar

Karma aşılar değişik formlarda ve farklı içeriklerde hazırlanıp, bugünlerde ülkemizde veteriner hekimler tarafından kullanılırlar. Özellikle küçük yaşlarda yavrular için riskli olabilecek hastalıkları önlemek için gereklidir. Yavrunun sağlık durumuna göre değişir, aşılardan en uygun olanı veteriner hekiminiz tarafınca uygulanacaktır. Bir köpeğin bir seferde birden fazla hastalığa karşı bağışıklık kazanması, genellikle uygulanan bir yöntemdir. İçerisinde birkaç hastalığa karşı bağışıklık oluşturabilecek maddeleri içerir ve bir tek doz halinde uygulandıklarında, hepsine karşı istenilen direnci oluşturabilecek bir tepki meydana getirirler. Karma aşılar, köpeği gençlik hastalığına, Parainfluenza, Hepatit, , Adenovirus tip 1, tip 2, Parvovirus, Coronavirus gibi yaygın ve Leptospırosis gibi bakteriyel olan hastalıklara karşı direnç sağlayarak koruyacaktır. Bu gibi hastalıklar yavrular için ölümcül bir durum oluşturabilir ama  uygun olan aşılar ile korunabilirler.

Kuduz Aşısı

Kuduz; merkezi sinir sistemine hücum eden , hızlı gelişen, bilinç kaybı, rahatsızlık, salya akıntısı, yutkunma zorluğu ve türlü felçlerle karakterize, ölümle biten yaygın bir hastalıktır. İnsan içinde olmak üzere bütün sıcakkanlı canlılarda görülmektedir. Hastalık; kuduz bir hayvanın sağlıklılara saldırması ve salyasında bulunan kuduz virüsünü ısırmasından dolayı açık yaraya nakletmesi ile bulaşır. Fakat virüs salyaya bazen gelmesiyle her ısırılan hayvan kudurmaz. Bu sebeple her ısıran hayvana da kuduz gibi görülmemelidir. Kuduzun çözümü yoktur ve tek çaresi aşılama seçeneğidir. Şimdide kuduz hastalığı, tesirli olan bir aşı programı ile yüksek oranda kontrol edilmiş olunur. Yavrulara ilk kuduz aşısı 3 aylıkken uygulanmalı ve her yıl düzenli olarak yenilenmelidir.

Köpek Gençlik Hastalığı

Öncelik köpekler olmak üzere çoğu etçil hayvanları etkileyen, hızlı bir gelişim ile seyreden, solunum, sindirim ve sinir sisteminde bozukluklar meydana getiren çok bulaşıcı olan viral bir hastalıktır. Köpeklerde viral hastalıkları içerisinde en çok ölüm oranına (kuduz hariç) sebep olandır. Hastalık çoğunlukla 3 ve 12 aylık köpeklerde gözlemlenir ve yüksek ateşle görülebilir. Fakat 3-6 aylık olan genç hayvanlarda gözlemlenme oranı daha yüksektir. Çok düşük bir oran olsa bile 1 yaşın üstündeki köpeklerde de görülebilmektedir.

Kanlı İshal Hastalığı (Parvoviral Enteritis)

Köpeklerde çabuk gelişim sağlayan , kusma, ishal, dışkıda kan bulunması ve ani ölüm ile karakterize bulaşıcı ve öldürücü olan bir hastalıktır. Yavru köpeklerde (4-8 hafta) kalp kaslarındaki yangıyla bir olan kalp yetmezliklerine, gençlerde (2-12 ay) kanamalı mide-bağırsak rahatsızlıklarına sebep gösteren bir hastalıktır.

Corona Aşısı

İştahsızlık, kanlı-mukuslu ishal, kusma ve beyindeki dengesizliklerden dolayı depresyonla karakterize bulaşıcı olan bir hastalıktır. Bununla birlikte köpeğin, parvovirüse karşı olan enerjisini de düşürmektedir.

Karaciğer Hastalığı (Enfeksiyöz Canine Hepatitis)

Köpek Adenovirusu tip-1 tarafınca belirlenen, başta karaciğer olmak üzere sindirim , solunum ve sinir sistemini etkileyen, ateş, kanama ve pıhtılaşma rahatsızlıklarıyla karakterize, bulaşıcı ve ölümcül yaygın bir hastalıktır

Leptospirosiz

Ani bir biçimde geliştiği gibi kronik olarak da gözlemlenebilen, birçok memeli hayvan çeşidini  etkileyen, hemoglobinuri (eritrositlerin ayrılmasıyla birlikte idrarda kan bulunması), kanlı ishal, sarılık ve böbrek rahatsızlığı beliren, bulaşıcı bakteriyel bir hastalıktır. Erken devirde tanı konulmaz ve tedavi edilmez ise köpeklere karşı tehdit edici bir rahatsızlıktır.

Parainfluenza (Kennel Cough)

Birçok köpeğin birlikte olduğu kapalı yerlerde görülen ve farklı unsurlar tarafınca üst solunum yollarında enfeksiyona sebebiyet gösteren bir hastalıktır. Kendini kuru ve inatçı bir öksürük ile ortaya çıkarır. İsminden de anlaşıldığı gibi karma aşı, üstte belirttiğimiz gibi hastalıklara karşı bağışıklık içeren unsurlar bulunmaktadır. Hastalıklara karşı görülen bağışıklık süreçlerinin yavrunun anneden etkilendiği maternal antikor seviyesine göre farklılıklar görüleceği önemsenmelidir. Bu sebeple karma aşı sürecine yavrunun 6-7 haftalık olduğu görüldüğünde uygulanmalı, aşı 3-4 haftalık kesitlerle yavru 15-20 haftalık olunca tekrarlanmalıdır. Bu düzenle yavruların yaklaşık %95’inde güvenli bir bağışıklık gösterebilmektedir. Karma aşı senelik yenilenir.

Kuduz Aşısı

Kuduz; merkezi sinir sistemine hücum eden , hızlı gelişen, bilinç kaybı, rahatsızlık, salya akıntısı, yutkunma zorluğu ve türlü felçlerle karakterize, ölümle biten yaygın bir hastalıktır. İnsan içinde olmak üzere bütün sıcakkanlı canlılarda görülmektedir. Hastalık; kuduz bir hayvanın sağlıklılara saldırması ve salyasında bulunan kuduz virüsünü ısırmasından dolayı açık yaraya nakletmesi ile bulaşır. Fakat virüs salyaya bazen gelmesiyle her ısırılan hayvan kudurmaz. Bu sebeple her ısıran hayvana da kuduz gibi görülmemelidir. Kuduzun çözümü yoktur ve tek çaresi aşılama seçeneğidir. Şimdide kuduz hastalığı, tesirli olan bir aşı programı ile yüksek oranda kontrol edilmiş olunur. Yavrulara ilk kuduz aşısı 3 aylıkken uygulanmalı ve her yıl düzenli olarak yenilenmelidir.

Bronchicine Aşısı

Bu aşı köpek boğmacası olarak bilinen Kennel cough hastalığına karşı korumak için yapılır. Kennel cough; her yaştaki köpeklerde bulunan, üst solunum yollarında enfeksiyon beliren, kronik bir öksürük ile karakterize, bakteriyel bulaşıcı olan bir hastalıktır. Hastalık faktörü Bordetalla Bronchoceptica’dır. Hastalık yavrularda ölümcül olabilmektedir. Daha yüksek yaşta olan hayvanlardaysa kronik bronşit şeklinde görülebilir. Bu hastalığın hayvan kliniklerinde, köpek çiftliklerindeki ve barınaklardaki köpekler içerisinde hızla yayıldığı gözlemlenmiştir. Bu hastalığa karşı ilk aşı uygulaması yavru köpek 6-8 haftalık olduğunda yapılır. Bu süreçten sonra senede tek aşılanma yeterlidir.

Lyme Aşısı

Borrelia Burgdorferi türü bakterinin hastalığın faktörüdür. (Spiroket) Lyme hastalığı insanlara da bulaşabilmekte olan bir hastalıktır. Etken Ixodes türü keneler sayesinde yayılır. Enfekte olmuş ara konakçı kenelerin başka hayvandan kan emişi anından bulaştırması ile taşınır. Doğrudan hayvandan hayvana geçiş olmaz.

Kist Aşısı

Çoğunlukla kist aşısı olarak adlandırılan bu uygulama esasında bir antiparaziter ilaçlamadır. Bu program iç parazitlerden (dahili parazitler) dolayı enfestasyonların durdurulmasına ve tedavisine yöneliktir. İç parazitlerin içinde halkalı , kancalı parazitler ve şeritler örneği bulunmaktadır. Bu uygulama hayvan sağlığı yönünden görüldüğü gibi insan sağlığı açısından da önem taşımaktadır. Köpekler tüy döken hayvanlardır. Dökülen tüylerin üstüne değinmiş parazit yumurtaları, bilhassa da echinococ yumurtaları, insan sağlığı yönünden önem taşımaktadır. Bu parazit köpeklerin ince bağırsağında yaşam sürmekte ve yumurtalarını dışkıyla dışarı atar. Bulaşma, parazite karşı aşı uygulanmamış köpeklerin, tüylerine temas eden yumurtaların ya da enfekte hayvanın dışkısıyla kirlenmiş yiyeceklerin, insanlar aracılığıyla herhangi bir biçimde ağız temasıyla sonuçlanır. Echinococ yumurtalarının ağıza temas etmesi sonucunda da insanlarda hidatik kist bulunur. Kistler karaciğer, pankreas,böbrek, beyin, kalp ve göz gibi organlara yerleşme sağlar ve yerleştiği organlarda işlevsel düzensizliklere sebep olurlar. İlerlemiş durumlarda kistin patlaması ölüme sebebiyet gösterebilir. Bu yönden sorunların engellenmesi için köpekler parazitlere karşı periyodik şekilde ilaç verilmelidir. Kist aşısı, köpeğin yaşam sürdüğü yer, hastalığa yakalanma riski gibi unsurlar göz önünde bulundurarak gerektiğinde 3, 4 ya da 6 aylık süreçlerle tekrar edilir. Parazitin aşırı baskın olduğu yerlerde uygulama aralığı daha da çoğaltılabilir. Kist aşısının enjektable formu yağlı bir eriyici olması nedeniyle yakıcıdır. Bu sebeple uygulandığı bölgede ağrı oluşabilir. İlacın kiloya göre yapılmasından dolayı, 15 ve 20 kg’ın üstündeki köpeklerde uygulanacak olan ilaç ölçeğide çoğaltılacağından, yakıcı tesiri de doğal olarak daha çok olacaktır. Bu gibi büyük ırklarda kist aşısının ağızdan verilen tablet şekli seçilmelidir. Tablet şekli bununla birlikte askaritlere ve kıl kurtlarına karşın da tesirlidir. Tabletleri köpeğinize aç karnına (yiyeceklerinden 3-4 saat sonra veya 1-2 saat önce) vermelisiniz. Tabletler , bir tutam sevdiği bir yiyecek içinde ya da toz halinde yiyeceklerine koyularak verilmesi gerekmekte direktmen dilinin arkasına konularak da yutturulabilir. Kusmamasına önem vermelisiniz. Tabletleri yutturduktan sonra 1 saat içerisinde oluşacak kusmalar ilacın yeterli tesir göstermesini durduracaktır. Tablet yutmakta güçlük çeken 30 kg’ın üstündeki köpeklerde yapılacak ilaç ölçüsü iki enjektöre ayrılmalı ve iki yönden de ayrı ayrı yapılmalıdır.